รางสไลด์ คือ อุปกรณ์ที่มีหน้าที่ในการรับน้ำหนักอุปกรณ์ที่นำมาประกอบในสไลด์บล็อก โดยทั่วไปนิยมใช้ในงานออกแบบเครื่องจักรอุตสาหกรรม เช่น อุปกรณ์สำนักงาน เครื่องมือวัด ฯลฯ ส่วนขั้นตอนการทำงานนั้นมีหลักการง่าย ๆ แต่จะเป็นยังไง มีส่วนประกอบอะไรบ้าง มีมีแบบ และมีข้อควรระวังในการติดตั้งอย่างไรไปดู
รางสไลด์มีหลักการทำงานอย่างไร
หลักการทำงานทั่วไปของรางสไลด์ คือ จะเคลื่อนที่โดยอาศัยการกลิ้งของเม็ดลูกปืน ส่วนทิศทางการเคลื่อนที่จะเป็นแนวตรงตามราง ประกอบไปด้วยชิ้นส่วนหลัก ๆ ในการทำงานดังต่อไปนี้
- ราง มีหน้าที่กำหนดทิศทางการเคลื่อนที่ของสไลด์บล็อก
- สไลด์บล็อก มีหน้าที่ในการกำหนดการเคลื่อนที่ของส่วนประกอบที่ติดตั้งอยู่บนสไลด์บล็อก
- เม็ดลูกปืน ทำหน้าที่เป็นตัวกลางในการเคลื่อนที่ระหว่างรางและสไลด์บล็อก
- ร่องลูกปืน มีส่วนช่วยให้เม็ดลูกปืนสามารถเคลื่อนที่ได้อย่างมีประสิทธิภาพ
- ซีล ชิ้นส่วนที่มีหน้าที่ในการป้องกันสิ่งแปลกปลอมที่อาจเข้ามาในสไลด์บล็อก
- หัวอัดจารบี เป็นทางผ่านของสารหล่อลื่น เช่น จารบี ซึ่งมีประโยชน์ในการลดการเสียดสีและการสึกกร่อนของลูกปืนภายใน
มีกี่แบบ
หากแบ่งรางสไลด์ออกตามหลักการใช้งานจะสามารถแบ่งได้เป็น 2 รูปแบบ ดังนี้
1. Noninterchangeable รางสไลด์แบบไม่สามารถถอดประกอบได้
หรือพูดให้เข้าใจง่าย คือ เป็นรางสไลด์ที่ประกอบไปด้วยสไลด์บล็อกและรางสไลด์แบบไม่สามารถแยกชิ้นส่วนกันได้
ข้อดี
- มีค่าความแม่นยำหลายระดับ
ข้อเสีย
- ติดตั้งยากหากมีพื้นที่จำกัด
- กรณีเกิดความเสียหายจำเป็นต้องเปลี่ยนใหม่ทั้งรางและตัวสไลด์บล็อก
- เสี่ยงเม็ดลูกปืนสูญหายกรณีถอดสไลด์บล็อก
2. Interchangeable รางสไลด์แบบสามารถถอดประกอบได้
มีลักษณะตรงกันข้ามกับแบบก่อนหน้า คือ สามารถซื้อรางและสไลด์บล็อกแยกชิ้นส่วนกันได้
ข้อดี
- สามารถเปลี่ยนชิ้นส่วนบางชิ้นกรณีเกิดความเสียหายได้
- สะดวกต่อการประกอบ
ข้อเสีย
- มีค่าความแม่นยำค่อนข้างจำกัด
ข้อควรระวังในการติดตั้ง
หากต้องการติดตั้งรางสไลด์มีข้อควรระวังเพื่อลดความเสียหายเพิ่มเติม ดังต่อไปนี้
- พื้นที่ติดตั้งต้องสะอาดและไม่มีเศษวัสดุหรือฝุ่นหรือสิ่งสกปรกใด ๆ
- กรณีใช้รางสไลด์แบบไม่สามารถถอดประกอบได้ ห้ามให้สไลด์บล็อคเลื่อนหลุดออกจากกรอบรางเด็ดขาด เพราะจะเสี่ยงทำให้สิ่งสกปรกเข้าไปทำให้ลูกปืน จนไม่สามารถเคลื่อนที่หรือหลุดออกมาภายนอกได้
- ระวัง อย่าให้สไลด์บล็อกอยู่ต่ำกว่า Dowel Pin อาจเสี่ยงทำให้เกิดการเสียหายขณะใช้งานได้
สรุปได้ว่ารางสไลด์เป็นอุปกรณ์ที่มีหน้าที่ในการรับน้ำหนักอุปกรณ์ที่นำมาประกอบกับสไลด์บล็อก เพื่อให้สามารถเคลื่อนที่ไปตามราง มีหลักการทำงานง่าย ๆ คือ อาศัยการเคลื่อนที่จากเม็ดลูกปืนในร่องลูกปืน โดยมีให้เลือกทั้งแบบประกอบได้และไม่ได้ ซึ่งทั้ง 2 แบบก็มีข้อดี – ข้อเสียที่แตกต่างกันไป ส่วนจะเลือกใช้งานแบบไหนก็ขึ้นอยู่กับน้ำหนักของชิ้นงานและสภาพแวดล้อมนั่นเอง